Η Άθυτος της Αρχαιότητας, της Αρχιτεκτονικής, της Φιλοξενίας , του Ζωγράφου Παραλή…
Την γραφική Άφυτο με την εκπληκτική θέα προς τον κόλπο της Κασσάνδρας επέλεξαν τα δωμάτια Lagaria Hotel να σας φιλοξενήσουν στο νεόχτιστο συγκρότημα τους. Η Άφυτος είναι το στολίδι της Χαλκιδικής και είναι γνωστή για τις φυσικές ομορφιές της, τις πανέμορφες παραλίες της και την κοσμοπολίτικη ζωή της. Η Άφυτος (ή Άθυτος) είναι από τους ιδανικότερους προορισμούς σε όλη την Ελλάδα για όσους αναζητούν ευχάριστες και ξεκούραστες διακοπές.
Σήμερα είναι το αξιολογότερο χωριό της Χαλκιδικής από αρχιτεκτονική άποψη. Η αριστοτεχνική αξιοποίηση του πωρόλιθου της περιοχής από μαστόρους του περασμένου αιώνα στην ανοικοδόμηση της Αφύτου (Αθύτου) μας έδωσε μερικά από τα χαρακτηριστικότερα δείγματα της νεοελληνικής αρχιτεκτονικής.
Η περιοχή είναι φορτωμένη ιστορικές μνήμες, που χάνονται στα βάθη των αιώνων, καθώς η Άφυτος μνημονεύεται από μια πλειάδα αρχαίων συγγραφέων ανάμεσα στους οποίους ξεχωρίζουν οι Ηρόδοτος, Θουκυδίδης, Ξενοφών, Αριστοτέλης, Παυσανίας και Στράβων.
Φημισμένη για το περίφημο ιερό του Διονυσίου και για τον (γειτονικό) εκπληκτικό ναό του Άμμωνος Διός που ήταν και ο προστάτης της πόλης, η Άφυτος διέπρεψε τόσο κατά την Αρχαϊκή όσο και κατά την κλασική περίοδο της Ελληνικής Αρχαιότητας.
Κατά την διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα του 1821, οι κάτοικοι της Αφύτου (που εκτέλεσαν στο έπακρο το χρέος τους απέναντι στην πατρίδα ) εγκατέλειψαν το χωριό τους για να επιστρέψουν το 1827 και να ξαναδώσουν στον τόπο τους την προηγουμένη αίγλη του. Για τους μετέχοντες των Καλών Τεχνών, η Άφυτος είναι συνυφασμένη με ζωγράφο Γιώργο Παραλή.
Από το 1850 περίπου το χωριό ανοικοδομείται και επεκτείνεται. Το 1859 χτίζεται ο ναός του Αγίου Δημητρίου που αποτελεί ακόμη και σήμερα το λαμπρότερο οικοδόμημα του χωριού(ο μόνος ναός της Χαλκιδικής του τύπου «βασιλική με τρούλο»). Ξεχωριστή θέση ανάμεσα στα ξεχωριστά δείγματα αρχιτεκτονικής του 19ου αιώνα κατέχουν τα αρχοντικά των Κατσάνη (1860), Παπαβασιλείου (1864), Γαλάνη (1976), Αλετρά (1889), και Αθανασιάδη (1898). Αξίζει να περπατήσει κανείς στους δρόμους του χωριού και να παρατηρήσει αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες σε όσα παλιά σπίτια σώθηκαν. Σκόπιμη η επίσκεψη στο σπίτι του Κατσάνη, του ζωγράφου Παραλή, του μουσικού Μάντακα (στη Μουδουνού), στο αρχαίο λατομείο και η αναζήτηση των άγριων κρίνων της ακρογιαλιάς(ανθίζουν Σεπτέμβριο). Κι όσο για το λήμμα Άφυτος ή Άθυτος μην το ψάξετε πολύ, παραμένει μυστήριο. Κανείς δεν μπορεί να δώσει σίγουρη απάντηση…
